منتورینگ یک فرآیند تعلیم و راهنمایی است که یک فرد تازه وارد یا کسی که در یک زمینه خاص تجربه کمتری دارد، از تجربیات و دانش یک شخص با تجربه‌تر (منتور) به صورت اختصاصی بهره‌مند می‌شود، تا به مراتب بالا تر دست پیدا کند و از مهارت کافی برای ادامه مسیر برخوردار شود.
زمانی که کمک های یک فرد باعث شود تا فرد یا افرادی دیگر، در زمینه های علمی و کاری و … تغییرات مثبتی داشته باشند، رابطه منتورینگ شکل گرفته است.
این فرآیند(منتورینگ) به عنوان یکی از موثرترین وسایل توسعه شغلی و فردی شناخته می‌شود.
منتور:
در واقع منتور شخصی است که با کارآموز خود مانند یک راهنمای مسیر برخورد می کند. یعنی به صورت تخصصی با توجه به اطلاعات شخصی خود به او کمک می رساند. یک منتور خوب، فقط مربی و مشاور صرف نیست، بلکه قبلا زمینه تخصصی مورد نظررهجو را طی کرده و دارای تجارب زیادی است. این فرد می تواند برای رهجو الگویی مناسب باشد، الگویی موفق که رهجو نیز تمایل دارد مانند او شود.
منتور تحت عنوان فردی دلسوز، در آگاهی بخشی، پاسخگویی به سؤالات و حمایت از کارآموز، خدمت می کند. او با شناخت علایق افراد آنان را برای رسیدن به آرزوهایشان تشویق می کند. طبیعی است که کارآموزان کم تجربه نیز از وجود چنین شخصی درس گرفته و از اطلاعات مفید او بهره مند می شوند.
وظایف منتور:
تمام منتورها دارای وظایف مشترک و مشخصی هستند که این وظایف عبارت‌اند از:
• منتور اهداف و الزامات را برای داشتن رابطه درست با فرد رهجو مشخص می‌کند.
• منتور در رابطه با فرد رهجو ، ابتکار عمل را به عهده می‌گیرد اما مسئولیت رشد، توسعه و برنامه ریزی شغلی را بر عهده خود فرد رهجو می‌گذارد.
• برای تقویت روابط تعهد می‌دهد.
• برای ملاقات مداوم با فرد رهجو تعهد می‌دهد که این ملاقات‌ها در زمان و ساعت کاری رهجو نیست و همچنین کمتر از یک ساعت در ماه نیز نمی‌باشد.
• به خوبی به صحبت‌های فرد رهجو گوش می‌دهد.
• بازخورد صریح، صادقانه و سازنده ارائه می‌دهد.
• فرد رهجو را تشویق می‌کند و در مورد کارهای توسعه فردی به او راهنمایی ارائه می‌دهد.
• بر محرمانه بودن مکالمات تأکید دارد.
• اگر بنا بر منتورینگ بلند مدت باشد، هر ۶ ماه یکبار اهداف را به روز رسانی می‌کند.
• تعهدات خود به فرد رهجو را دنبال می‌کند.
• به محدودیت‌های فرد رهجو احترام می‌گذارد.
• صراحتاً محدودیت‌های خود را بیان می‌کنند.
• رابطه خود با فرد رهجو را در حد رابطه حرفه‌ای نگه می‌دارد و وارد زندگی شخصی او نمی‌شود.
• رابطه را در زمان توافق شده به پایان می‌رساند.
ویژگی های یک منتور خوب:
نسبت به مهارت های خود آگاهی و درک کاملی داشته باشد.
در مدیریت کارها توانمند باشد و در پیشبرد کارها سردرگم نشود.
در شغل و حرفه خودش از اعتبار بالایی برخوردار باشد.
شنونده ای دقیق و کار بلد باشد و تمام نکاتی که رهجو بیان می کند را به طور کامل بفهمد (یعنی فرد باید از صحبت با او لذت ببرد و مطمئن باشد که تمامی نکات و سخن های او توسط منتور شنیده شده است).
فرصت امتحان کردن را به رهجو بدهد. یعنی با ایجاد یک فضای امن فرصت تجربه کردن را برای رهجو فراهم کند و از پیچیدن نسخه های تکراری بپرهیزد.
از به اشتراک گذاشتن تجربه های خویش ترسی نداشته باشد و به صورت رسمی یا غیر رسمی اطلاعات خود را در اختیار رهجو قرار دهد.
در ساختن ایده های جدید خلاقیت و نوآوری داشته باشد و برای انجام کارها از روش های متفاوت و به روز استفاده کند.باید چشم انداز عمیقی از آینده شغلی رهجو، در ذهن داشته باشد.
انواع مدل های منتورینگ :
۱-منتورینگ تن به تن: این مدل، سنتی‌ترین نوع منتورینگ محسوب می‌شود. در این مدل از منتورینگ،فقط مربی و شاگرد دخیل هستند و معمولاً مربی یک فرد باتجربه‌ی زیاد است که یک شاگرد کم‌تجربه‌تر جوان را راهنمایی می‌کند.
۲-منتورینگ گروهی:
در این مدل، یک یا چند منتور با گروهی از شاگردان کار می‌کنند.در مدارس و یا برنامه‌های مخصوص جوان‌ترها، از این مدل منتورینگ استفاده می‌کنند.زیرا ممکن است زمان یا منابع کافی برای اختصاص یک منتور برای هر شرکت‌کننده وجود نداشته باشد.
۳- منتورینگ همتا یا نظیر:
در این مدل از منتورینگ، شرکت‌کننده‌ها دارای یک نقش هستند،در سازمان مشترکی کار می‌کنند، یا تجربیات مشابه و مشترکی در زمینه کاری و یا زندگی شخصی خود دارند.این افرادِ هم‌رده برای پشتیبانی از همدیگر باهم جفت می‌شوند.رابطه این دسته از افراد ممکن است به‌صورت منتورینگ گروهی و یا تن به تن باشد. .
۴- منتورینگ از راه دور یا الکترونیکی:
باوجود تکنولوژی پیشرفته در جهان، دیگر لزومی ندارد روابط منتورینگ به‌صورت رودررو باشد.مشارکت‌کنندگان در این نوع منتورینگ می‌توانند با استفاده از نرم‌افزارهای آنلاین و یا حتی ایمیل، بدون از دست دادن تماس شخصی، به‌صورت مجازی باهم ارتباط برقرار کنند.
۵- منتورینگ معکوس:
این نوع منتورینگ کاملاً برخلاف مدل سنتی است. به‌جای اینکه یک مربی ارشد حرفه‌ای،یک کارمند تازه‌کارتر را راهنمایی کند،
یک کارمند تازه‌کار به‌عنوان منتور یک فرد حرفه‌ای منصوب می‌شود.این رابطه معمولاً زمانی ایجاد می‌شود که یک فرد جوان‌تر حرفه‌ای،
برای یاددادن مهارت کار با یک برنامه یا تکنولوژی جدید به کارمندان باتجربه‌تر،به‌عنوان منتور آنها شروع به کار می‌کند.
۶- منتورینگ سریع:
این نوع از منتورینگ، درواقع یک بازی برای برقراری ارتباط سریع محسوب می‌شود واغلب به‌عنوان بخشی از یک رویداد یا کنفرانس درون‌سازمانی رخ می‌دهد.در این مدل، شاگرد با تعدادی از منتورهای مختلف مکالمات تن به تن برقرار می‌کند و اغلب بعد از یک مکالمه کوتاه با یک منتور،به سمت نفر بعدی می‌رود. شاگرد باید خود را برای پرسیدن سؤالاتی که پاسخ آنها به یک سری توصیه از طرف منتورهای حرفه‌ای منجر می‌شود، آماده کند.
اهمیت منتورینگ :
۱-انتقال تجربه و دانش :منتورینگ فرصتی است برای افراد تازه وارد یا افرادی که تجربه کمی در یک زمینه خاص دارند از تجربیات و دانش یک فرد با تجربه بهره مند شوند.این انتقال تجربیات می تواند به ارتقای دانش و مهارت افراد کمک کرده و راهگشا برای دسترسی به مهارت های حرفه ای شان باشد.
۲- توسعه مهارت ها : منتورینگ به افراد این امکان را می دهد تا مهارت های خود را بهبود بخشند. منتوران معمولاًبا ارائه بازخورد سازنده و راهنمایی در مسیر توسعه مهارت ها ، به افراد کمک می کنند تا بهترین نسخه از خود را بسازند.
۳- شبکه سازی : ارتباط با یک منتور می تواند به ایجاد یک شبکه حرفه ای مفید و پایدار کمک کند. منتوران معمولاً دارای شبکه های وسیع حرفه ای هستند و با ارائه فرصت برقراری ارتباط با افراد دیگر، فرد را به جامعه ای از حرفه ایان و افراد با تجربه معرفی می کنند.
۴- ارتقاء اعتماد به نفس : تجربه موفقیت و پیشرفت در مسیر حرفه ای توسط یک منتور می تواند اعتماد به نفس افراد را افزایش دهد. اطمینان از اینکه شما با کمک و راهنمایی یک فرد با تجربه به موفقیت می رسید، می تواند افراد را در مواجهه با چالش ها و تحولات بهتر حمایت کند.
۵- تسریع در فرآیند یادگیری : از آنجایی که افراد توسط یک فرد با تجربه هدایت می شوند، فرآیند یادگیری آنها ممکن است سریع تر و کارآمدتر باشد.با اشتراک تجربیات و دانش با یک منتور، افراد از خطاها و اشتباهات اجتناب کرده و به سمت مسیرهای موفقیت آمیزتر هدایت می شوند.
۶- در حرفه خود موفق عمل خواهید کرد و می توانید به سرعت رشد کنید:
منتور ها یک شبه زاده نشده اند و آنها نیز روزی همانند شما کارآموز بوده اند. از این جهت با مشکلات مسیر پیش روی شما آشنا هستند و می توانند در بهترین حالت ممکن به شما یاری برساند.
۷-تمرکز کافی برای انجام کارهایتان خواهید داشت:
ممکن است در محیط کار بنا به دلایل مختلف از جمله سر و صدای همکاران، کودکان و… دچار حواس پرتی شوید. منتورها با آموزش دادن مهارت های تمرکز به شما این امکان را می دهند که در شلوغ ترین مکان ها بتوانید تمرکز خود را حفظ کنید و سردرگم نشوید.
۸-همدمی دلسوز تا پایان مسیر شما را همراهی خواهد کرد:
این خاصیت آدمی است که دوست دارد که با افرادی که برای او مفیدند دوستی کند. البته که در حیطه شغلی نیز اگر شخصی با روحیات شما سازگار باشد می تواند کیفیتی مطلوب از رابطه را ایجاد کند.
زمانی که با منتور خود در ارتباط باشید، در واقع به دوست تبدیل خواهید شد و اشتراکات زیادی می یابید. بنابراین تا پایان مسیر می توانید در کنار یکدیگر بمانید و تجربه های مفید و تازه را کسب کنید.
۹- با شرایط ارگان ها و سازمان ها آشنا خواهید شد:
ارگان های مختلف، فرهنگ و شرایط خاص خود را دارند؛ بنابراین باید بدانید که چگونه با اعضای تیم خود ارتباط موثری برقرار کنید تا در نهایت فردی مفید در بین همکاران خود باشید.منتور می تواند به شما کمک کند تا از این شرایط و ضوابط آگاه شوید. البته شما باید با استفاده از سخنان منتور، تمامی تلاش خود را به کار بگیرید تا نتیجه مطلوب تری برای خود ایجاد کنید.
۱۰-دانش شما به طور مرتب افزایش خواهد یافت:
با در اختیار گرفتن دانش منتور، بر دانش شما روز به روز افزوده خواهد شد. با فراگیری نکات و ترفند های جدید، تجارتتان کاملاً غنی خواهد شد و این برای حرفه تان بسیار مفید است.منتورها با آگاهی نسبت به انواع کتاب ها و منابع معتبر برای یادگیری، دید بازتری برایتان ایجاد خواهند کرد تا با استفاده از آن منابع کسب و کار خود را پیش ببرید.
نتیجه گیری:
منتورینگ به عنوان یک فرآیند مهم در توسعه شخصی و حرفه ای افراد شناخته می شود که می تواند به بهبود کارایی و موفقیت آنها کمک کند
جهت هماهنگی برای مشاوره، لطفاً فرم درخواست مشاوره را تکمیل کنید و یا با شماره‌های درج شده تماس بگیرید.
هاب آیریک با ارایه مشاوره و آموزشهای تخصصی در حوزه کسب و کار، به تقویت توان مدیریتی و کارشناسان مجموعه های تولیدی کمک می کند و بهبود همه جانبه در جهت توسعه سازمانی را فراهم می کند. شبکه ی خدمات فناوری آیریک کارگزار معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و کارگزار فن بازار ملی است. ما پل ارتباطی بین شرکت های دانش بنیان و صنعت هستیم.
شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان، برج فناوری، طبقه هفتم، واحد 707
تمامی حقوق مادی و معنوی این اثر متعلق به هاب آیریک می‌باشد.
